11 maja 2024 roku Muzeum Mazowieckie w Płocku zaprasza na wernisaż wystawy pt. „Ofiary Zbrodni w Ponarach pod Wilnem 1941-1944”. Ekspozycję rozpisaną na 15 rollupów przygotował Przemysław Namsołek, członek Zarządu Głównego i Wiceprezes Oddziału Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej i wiceprezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska.
Wystawa poświęcona Zbrodni Ponarskiej i jej ofiarom po raz pierwszy zaprezentowana była we wrześniu ub. r. na Targu Węglowym w Gdańsku oraz w czasie Uroczystości Ponarskich, także we wrzesniu ub. r, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie.
Tak o wystawie pisze jej autor:
W okresie od lipca 1941 r. do lipca 1944 r. niemieccy okupanci i ich litewscy kolaboranci zamordowali w Ponarach około 100 tysięcy osób. 90% spośród nich, to obywatele II Rzeczypospolitej narodowości żydowskiej, polskiej, romskiej i tatarskiej. Ponary to największe miejsce kaźni Polaków na dawnych Kresach Północno-Wschodnich w okresie II wojny światowej. Wśród polskich ofiar znalazła się elita kulturalna i intelektualna Wilna, żołnierze Armii Krajowej oraz patriotycznie nastawiona młodzież z organizacji konspiracyjnej Związek Wolnych Polaków.
Wystawa powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Rodzina Ponarska i została sfinansowana przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Prace trwały dosyć długo (siedem miesięcy), ale jest to moja pierwsza profesjonalna wystawa, a ponadto musiałem w tym czasie wykonywać swoje normalne obowiązki służbowe w IPN-ie. Opracowałem koncepcję wystawy, napisałem teksty, które znalazły się na wszystkich planszach. W celu pozyskania fotografii, prowadziłem poszukiwania w zasobach archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Centralnego Archiwum Wojskowego, ponadto nawiązałem kontakty z kilkunastoma krewnymi ofiar Zbrodni Ponarskiej. Później dokonałem wyboru fotografii i sporządziłem podpisy pod nimi. Większość fotografii zamieszczonych na wystawie nie była nigdzie wcześniej publikowana.
Recenzję wystawy przygotowała dr hab. Monika Tomkiewicz, która jest pracownikiem IPN-u i członkiem Zarządu Oddziału Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej.
Wystawa składa się z 15 plansz, na połowie z nich zaprezentowałem fotografie 19 ofiar zbrodni: żołnierzy Armii Krajowej, członków Związku Wolnych Polaków, zakładników zamordowanych 17 września 1943 r. i innych polskich ofiar.
W Płocku wystawa prezentowana będzie w małej sali wystaw czasowych przy ul. Kolegialnej 6.
Na wernisażu, 11 maja, wysłuchamy dwóch wystąpień:
— Przemysław Namsołek, wiceprezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, O Zbrodni Ponarskiej
— Maria Wieloch, prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, 30 lecie istnienia Stowarzyszenia Rodzina Ponarska
Wstęp na wystawę jest wolny. Serdecznie zapraszamy.